Suchość skóry to problem, który dotyka niemal 20% populacji, a jego przyczyny są różnorodne. Od naturalnego procesu starzenia się, przez hormonalne zmiany, po czynniki zewnętrzne, takie jak niska wilgotność powietrza czy zanieczyszczenia, skóra może stracić swoją elastyczność i wilgoć. Objawy, takie jak szorstkość, łuszczenie się czy uczucie ściągnięcia, mogą być nie tylko nieprzyjemne, ale także prowadzić do poważniejszych problemów dermatologicznych. W obliczu tych wyzwań, zrozumienie przyczyn i skutków suchej skóry staje się kluczowe dla utrzymania jej zdrowia i kondycji.
Suchość skóry – przyczyny i objawy
Suchość skóry to powszechna dolegliwość, która dotyka około 20% populacji. Istnieje wiele przyczyn tego zjawiska, które można podzielić na czynniki wewnętrzne i zewnętrzne.
Do pierwszej grupy zaliczamy:
- proces starzenia się,
- malejącą produkcję naturalnych lipidów w skórze,
- braki witamin, takich jak E i A.
Z drugiej strony mamy czynniki zewnętrzne:
- niską wilgotność powietrza,
- długotrwałą ekspozycję na promieniowanie słoneczne,
- zanieczyszczenie środowiska,
- niewłaściwe praktyki pielęgnacyjne,
- używanie drażniących kosmetyków lub nadmierne mycie.
Warto być świadomym tych czynników podczas codziennej rutyny pielęgnacyjnej. Dzięki temu można skutecznie przeciwdziałać problemom związanym z suchością skóry.
Jak rozpoznać suchą skórę?
Sucha skóra łatwo daje się zidentyfikować dzięki swoim charakterystycznym symptomom. Przede wszystkim, może wydawać się szorstka w dotyku, co oznacza odczuwalną chropowatość. Często towarzyszy jej także uczenie ściągnięcia, szczególnie po myciu lub kąpieli. Osoby borykające się z tym problemem często zauważają:
- łuszczenie naskórka,
- matowy wygląd skóry,
- czerwoną barwę,
- podrażnienie,
- uczucie swędzenia lub pieczenia.
Objawy te mogą nasilać się w kontakcie z czynnikami drażniącymi, takimi jak detergenty lub zanieczyszczenia w powietrzu.
Warto regularnie monitorować stan swojej skóry. Jeśli dostrzeżesz powyższe objawy, warto rozważyć wizytę u dermatologa. Taki krok pomoże ustalić odpowiednią pielęgnację oraz zrozumieć ewentualne przyczyny suchości skóry.
Jakie są objawy suchej skóry?
Objawy suchej skóry to wiele charakterystycznych cech, które mogą znacząco wpłynąć na jakość życia. Przede wszystkim intensywne złuszczanie naskórka sprawia, że skóra wygląda nierówno i matowo. Zaczerwienienie, czyli rumień, wskazuje na podrażnienie oraz wzmożoną wrażliwość.
Osoby borykające się z suchą skórą często zauważają:
- pęknięcia, które mogą być nie tylko bolesne, ale także prowadzić do zakażeń,
- uczucie swędzenia oraz pieczenia, obniżające komfort codziennego funkcjonowania,
- szorstką skórę, która traci swoją elastyczność z powodu zmniejszonej produkcji sebum oraz niewystarczającego nawilżenia.
Sucha skóra jest również bardziej wrażliwa na podrażnienia wywołane czynnikami zewnętrznymi. Dlatego kluczowe jest stosowanie odpowiednich produktów pielęgnacyjnych oraz unikanie substancji drażniących. Właściwa pielęgnacja może znacznie złagodzić te objawy i poprawić ogólną kondycję skóry.
Jakie są przyczyny suchej skóry?
Sucha skóra to problem, z którym boryka się wiele osób. Istnieje wiele czynników prowadzących do tej przypadłości. Wśród wewnętrznych przyczyn można wymienić:
- zmiany hormonalne, szczególnie u kobiet w trakcie menopauzy,
- genetykę — osoby mające historię problemów skórnych w rodzinie są bardziej narażone na suchość.
Czynniki zewnętrzne również odgrywają istotną rolę. Niska wilgotność powietrza często skutkuje utratą wody przez skórę, a działanie zimna i wiatru jeszcze bardziej pogarsza tę sytuację. Dodatkowo:
- ekspozycja na słońce oraz promieniowanie UV uszkadza naturalną barierę ochronną skóry, co sprzyja jej wysuszeniu,
- niewłaściwa pielęgnacja — nadmierne stosowanie silnych detergentów czy mydeł może prowadzić do podrażnień i nasilać uczucie suchości.
Również różne schorzenia dermatologiczne oraz ogólne problemy zdrowotne mogą przyczynić się do wystąpienia suchej skóry. Przykładowo:
- atopowe zapalenie skóry,
- łuszczyca,
- zaburzenia funkcji tarczycy zwiększają ryzyko tego stanu.
Ponadto przewlekły stres i niezdrowa dieta również negatywnie wpływają na kondycję naszej cery.
Czynniki wewnętrzne wpływające na suchość skóry
Czynniki wewnętrzne mają znaczący wpływ na kondycję naszej skóry, a jednym z kluczowych aspektów jest jej suchość. Z wiekiem skóra traci zdolność do zatrzymywania wilgoci, co prowadzi do naturalnego procesu starzenia się, objawiającego się przesuszeniem i utratą elastyczności.
Warto również zwrócić uwagę na zmiany hormonalne, które szczególnie dotykają kobiety w okresie menopauzy. Wahania poziomu estrogenów mogą znacznie wpłynąć na produkcję sebum, co w efekcie prowadzi do zwiększonej suchości skóry.
Nie można zapominać o uwarunkowaniach genetycznych, które również odgrywają istotną rolę w predyspozycjach do suchej cery. Osoby z rodzinnymi skłonnościami do problemów dermatologicznych często zmagają się z trudnościami w utrzymaniu odpowiedniego nawilżenia.
Dodatkowo niedobory witamin, takich jak A, E oraz D, mogą osłabiać barierę ochronną skóry i przyczyniać się do jej przesuszenia. Dlatego tak ważne jest dbanie o odpowiednią dietę oraz ewentualną suplementację tych składników dla zachowania zdrowej i dobrze nawilżonej cery.
Czynniki zewnętrzne powodujące suchość skóry
Czynniki zewnętrzne mają istotny wpływ na kondycję naszej skóry, a zwłaszcza na jej suchość. Niska wilgotność powietrza, która często towarzyszy sezonowi grzewczemu lub upalnym dniom, przyczynia się do utraty cennych substancji nawilżających. Również promieniowanie słoneczne nie pozostaje bez znaczenia; promienie UV mogą uszkodzić naturalną barierę ochronną, co prowadzi do jeszcze większego wysuszenia.
Zanieczyszczenia powietrza, takie jak pyły i chemikalia, mają dodatkowy negatywny wpływ na stan skóry. Długotrwałe wystawienie na działanie tych szkodliwych substancji może skutkować:
- stanami zapalnymi,
- osłabieniem płaszcza hydrolipidowego.
Nie można też zapominać o pielęgnacji – używanie agresywnych środków myjących w nadmiarze tylko potęguje problem suchej skóry.
Przebywanie w klimatyzowanych czy ogrzewanych pomieszczeniach również obniża naturalną wilgotność otoczenia. Tego rodzaju warunki sprawiają, że skóra staje się bardziej podatna na podrażnienia i przesuszenie. Aby ograniczyć te niekorzystne efekty, warto rozważyć:
- zastosowanie nawilżaczy powietrza,
- odpowiednich kosmetyków ochronnych.
Jakie są skutki niedostatecznego nawilżania skóry?
Niewystarczające nawilżenie skóry może prowadzić do wielu problemów, które negatywnie wpływają na jej zdrowie oraz wygląd. Przede wszystkim, skóra staje się podrażniona i pojawiają się stany zapalne. Objawia się to:
- zaczerwienieniem,
- pieczeniem,
- swędzeniem.
Skóra staje się bardziej wrażliwa i podatna na infekcje.
Dodatkowo, brak odpowiedniego nawodnienia przyspiesza proces starzenia. Skóra traci swoją elastyczność, co prowadzi do powstawania zmarszczek oraz linii mimicznych. W rezultacie staje się mniej jędrna i gładka, a także traci swój naturalny blask.
Osoby z tym problemem często odczuwają uczucie ściągnięcia, co może wywoływać dyskomfort wpływający na ich samopoczucie oraz pewność siebie. Dlatego regularne stosowanie odpowiednich preparatów nawilżających jest kluczowe dla utrzymania zdrowej i pięknej cery.
Jakie są podrażnienia i stany zapalne?
Podrażnienia skóry mogą objawiać się w różnorodny sposób, na przykład poprzez zaczerwienienie, swędzenie czy pieczenie. Często są one efektem kontaktu z substancjami drażniącymi lub zmianami w otoczeniu. W wyniku podrażnień mogą wystąpić stany zapalne, takie jak rumień czy pęknięcia, które szczególnie dotykają osoby z suchą skórą. Taki stan rzeczy może prowadzić do poważniejszych problemów dermatologicznych.
Aby zrozumieć przyczyny podrażnień, warto zwrócić uwagę na:
- użycie detergentów,
- stosowanie kosmetyków,
- zmiany w otoczeniu,
- niedobór nawilżenia,
- czynniki alergiczne.
Podrażnienia często pojawiają się po użyciu detergentów lub kosmetyków, które naruszają naturalną barierę hydrolipidową skóry. Skutkiem tego są nieprzyjemne odczucia swędzenia i pieczenia, które wpływają na ogólny komfort życia oraz mogą skutkować nieestetycznymi wykwitami.
Aby skutecznie zadbać o suchą i podrażnioną skórę, warto sięgnąć po nawilżające preparaty oraz emolienty. Te produkty wspomagają regenerację ochronnej bariery skóry i łagodzą objawy stanu zapalnego. Rozumienie przyczyn podrażnień i stanów zapalnych jest kluczowe dla efektywnego leczenia oraz profilaktyki tych problemów zdrowotnych.
Jakie są przyczyny przedwczesnych zmarszczek?
Przedwczesne zmarszczki to problem, z którym zmaga się wiele osób w różnym wieku. Ich źródła są naprawdę zróżnicowane. Kluczowym czynnikiem jest niewłaściwe nawilżenie skóry. Kiedy skóra staje się sucha i odwodniona, traci elastyczność, co sprawia, że zmarszczki stają się bardziej widoczne. Taki stan skóry czyni ją również bardziej narażoną na wszelkiego rodzaju uszkodzenia.
Ekspozycja na promieniowanie słoneczne ma równie istotny wpływ na proces przedwczesnego starzenia. Promienie UV uszkadzają włókna kolagenowe oraz elastynowe, co przyspiesza pojawianie się zmarszczek. Dlatego tak ważne jest stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, aby chronić skórę przed tym niekorzystnym działaniem.
Dodatkowo niewłaściwa pielęgnacja może znacząco wpływać na wygląd naszej cery. Używanie kosmetyków niedostosowanych do typu skóry lub preparatów o silnym działaniu może prowadzić do podrażnień i jeszcze większego wysuszenia. Kluczowe jest regularne stosowanie odpowiednich produktów pielęgnacyjnych, które pomogą zachować młodzieńczy wygląd.
Wszystkie te czynniki razem sprawiają, że skóra traci swoje naturalne właściwości, co skutkuje wczesnym pojawieniem się zmarszczek. Warto więc zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią pielęgnację oraz ochronę skóry przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.
Pielęgnacja suchej skóry
Pielęgnacja suchej skóry to proces, który wymaga systematycznego nawilżania oraz wyboru odpowiednich produktów, takich jak emolienty i kosmetyki nawilżające. Niezwykle istotne jest unikanie czynników prowadzących do jej wysuszenia, takich jak:
- długotrwałe kąpiele w gorącej wodzie,
- stosowanie silnych detergentów,
- przebywanie w przesadnie ogrzewanych pomieszczeniach.
Warto również pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Mycie twarzy powinno być przeprowadzane z użyciem delikatnych środków, które nie naruszają naturalnej bariery hydrolipidowej. Po oczyszczeniu warto sięgnąć po nawilżające i łagodzące preparaty, aby zminimalizować uczucie ściągnięcia.
W pielęgnacji suchej skóry kluczowe jest także natłuszczanie oraz delikatne usuwanie martwego naskórka. Składniki takie jak:
- kwas mlekowy,
- mocznik,
- kwas hialuronowy,
- gliceryna
widocznie wykazują wysoką skuteczność. Wybierając kosmetyki, dobrze jest zwrócić uwagę zarówno na bogate formuły odżywcze, jak i lekkie emulsje szybko wchłaniające się.
Dostosowując pielęgnację do osobistych potrzeb, można osiągnąć najlepsze efekty w walce z suchością skóry.
Jak nawilżać suchą skórę?
Aby skutecznie zadbać o nawilżenie suchej skóry, warto wprowadzić kilka kluczowych zwyczajów pielęgnacyjnych. Przede wszystkim, regularne stosowanie właściwych kosmetyków jest niezwykle ważne. Kremy i balsamy powinny być bogate w składniki aktywne, takie jak gliceryna, kwas hialuronowy czy mocznik, które pomagają zatrzymać wilgoć.
Należy również unikać czynników, które mogą wysuszać skórę:
- długie kąpiele w gorącej wodzie,
- stosowanie agresywnych środków czyszczących,
- niewłaściwe nawilżanie po kąpieli.
Dlatego po każdej kąpieli warto nałożyć nawilżający kosmetyk, co pomoże odbudować naturalną barierę ochronną.
Nie można zapominać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Regularne picie przynajmniej 2 litrów wody dziennie znacząco wpływa na elastyczność i jędrność skóry. Dodatkowo oleje roślinne, takie jak jojoba czy arganowy, mogą znacznie poprawić poziom nawilżenia.
Osoby borykające się z bardziej zaawansowanymi problemami skórnymi powinny rozważyć konsultację z dermatologiem lub kosmetologiem. Specjalista pomoże dostosować odpowiednią terapię pielęgnacyjną do indywidualnych potrzeb każdej skóry.
Jakie są preparaty nawilżające i emolienty?
Preparaty nawilżające to kosmetyki, które mają za zadanie zwiększyć wilgotność skóry. W ich składzie znajdziemy okluzyjne substancje, takie jak oleje roślinne, które tworzą ochronną barierę. Taki mechanizm skutecznie zapobiega utracie wody. Wśród najczęściej wybieranych produktów znajdują się różnorodne kremy, lotiony oraz żele nawilżające. Działają one poprzez wchłanianie wilgoci z otoczenia i zatrzymywanie jej wewnątrz naskórka.
Emolienty stanowią wyjątkową grupę preparatów nawilżających. Oprócz właściwości nawilżających, mają także działanie natłuszczające. Ich podstawowym celem jest odbudowa warstwy hydrolipidowej, co jest niezwykle istotne przy problemach z suchością skóry. Emolienty mogą być zarówno naturalne, jak masło shea czy olej arganowy, jak i syntetyczne – przykładem może być dimetikon. Dzięki ich użyciu skóra staje się jedwabiście gładka i elastyczna.
Warto zauważyć różnice między emolientami a innymi produktami do pielęgnacji skóry. Preparaty te są przeznaczone do codziennego stosowania i pomagają w długotrwałym nawilżeniu oraz ochronie przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Mogą być stosowane jako uzupełnienie terapii stanów zapalnych czy podrażnień; jednak nie zastępują preparatów sterydowych w leczeniu chorób dermatologicznych.
Zarówno preparaty nawilżające, jak i emolienty pełnią niezwykle ważną rolę w pielęgnacji suchej skóry. Zapewniają odpowiedni poziom nawilżenia oraz chronią przed dalszymi uszkodzeniami jej struktury.
Jakie są delikatne preparaty myjące?
Delikatne środki myjące są niezwykle istotne dla zdrowia skóry, zwłaszcza gdy występuje problem z jej suchością. Kluczowe jest, aby nie zawierały agresywnych detergentów, które mogą naruszyć naturalną barierę hydrolipidową. Tego rodzaju uszkodzenia mogą prowadzić do jeszcze większej suchości oraz podrażnień.
Warto postawić na łagodne żele i mydła o fizjologicznym pH oraz składnikach nawilżających. Takie preparaty skutecznie usuwają zanieczyszczenia, a jednocześnie chronią skórę przed utratą cennych nawilżenia. Dobrze również zwrócić uwagę na emulsje do mycia twarzy, które są wzbogacone o substancje kojące i regenerujące.
W ramach wieczornej pielęgnacji zaleca się zastosowanie metody dwuetapowego oczyszczania. Proces ten obejmuje:
- demakijaż,
- aplikację delikatnego środka myjącego.
Dzięki temu skóra zostaje dokładnie odświeżona, a ryzyko kontaktu z drażniącymi substancjami chemicznymi zostaje zminimalizowane.
Jakie są naturalne metody nawilżania skóry?
Naturalne sposoby na nawilżenie skóry to różnorodne techniki, które skutecznie pomagają w utrzymaniu optymalnego poziomu nawodnienia oraz zdrowego wyglądu cery. Wśród najefektywniejszych rozwiązań znajdują się oleje roślinne, takie jak kokosowy czy arganowy. Te naturalne emolienty tworzą ochronną warstwę na skórze, co zapobiega utracie wilgoci.
Warto również wzbogacić swoją rutynę pielęgnacyjną o nawilżające maseczki z naturalnych składników. Maseczki zawierające:
- awokado,
- miód,
- jogurt.
Dostarczają skórze cennych substancji odżywczych oraz intensywnie ją nawilżają. Nie można zapominać o regularnym piciu wody, które jest kluczowe dla ogólnego nawodnienia organizmu; zaleca się spożycie przynajmniej 1,5 do 2 litrów dziennie.
Dieta bogata w kwasy omega-3 również odgrywa ważną rolę w procesie nawilżania cery. Produkty takie jak:
- ryby (np. łosoś i makrela),
- orzechy włoskie,
- siemię lniane.
Wspierają kondycję skóry, poprawiając jej elastyczność i jędrność. Inwestując czas w te naturalne metody, można znacząco poprawić stan skóry oraz ograniczyć problemy związane z suchością.
Jakie składniki aktywne znajdują się w kosmetykach nawilżających?
Kosmetyki nawilżające zawierają szereg aktywnych substancji, które są niezwykle istotne dla zdrowia naszej skóry. Na szczególną uwagę zasługuje gliceryna, która jest jednym z najczęściej stosowanych składników. Działa jak humektant, co oznacza, że efektywnie przyciąga wilgoć do naskórka. Innym kluczowym elementem jest kwas hialuronowy – wyjątkowy składnik znany ze swojej zdolności do zatrzymywania wody; potrafi wiązać nawet tysiąc razy więcej wilgoci niż wynosi jego własna masa.
Nie możemy również zapomnieć o mocznika. Oprócz nawilżania skóry, ma on działanie keratolityczne, co pomaga w usuwaniu martwego naskórka i wygładzaniu powierzchni cery. Naturalny czynnik nawilżający (NMF) składa się z substancji występujących naturalnie w skórze – takich jak aminokwasy oraz kwasy organiczne – które wspierają jej nawilżenie i elastyczność.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę na:
- ceramidy – skutecznie wzmacniają barierę ochronną skóry i pomagają zachować wilgoć,
- oleje roślinne – takie jak olej arganowy czy masło shea, dostarczają niezbędnych tłuszczy i witamin dla zdrowia naszej cery.
Te wszystkie składniki współdziałają ze sobą, tworząc innowacyjne preparaty nawilżające dedykowane pielęgnacji suchej skóry.
Jaką rolę odgrywa dieta w nawilżaniu skóry?
Dieta ma niezwykle istotne znaczenie dla nawilżenia skóry. Właściwe składniki odżywcze są kluczowe dla jej zdrowia oraz kondycji. Należy zwrócić uwagę na produkty bogate w:
- kwasy tłuszczowe omega-3,
- witaminy A,
- witaminy C,
- witaminy E.
Te składniki są niezbędne do utrzymania odpowiedniego poziomu nawilżenia.
Kwasy omega-3, obecne w rybach, orzechach czy nasionach lnu, skutecznie pomagają zatrzymać wodę w skórze. Dzięki nim skóra staje się bardziej elastyczna i jędrna. Natomiast niedobory tych substancji mogą prowadzić do nadmiernej suchości. Dlatego warto ograniczyć spożycie przetworzonej żywności i konserwantów.
Warto wzbogacić codzienny jadłospis o:
- pełnoziarniste produkty,
- oliwę z oliwek,
- awokado.
Świeże warzywa i owoce również są świetnym źródłem witamin oraz wody, co dodatkowo sprzyja nawodnieniu organizmu.
Zdrowe odżywianie pozytywnie wpływa na wygląd skóry. Regularne dostarczanie odpowiednich składników może pomóc złagodzić objawy suchej skóry oraz poprawić jej ogólny stan zdrowia.
Jakie choroby dermatologiczne są związane z suchością skóry?
Sucha skóra może być wynikiem wielu różnych problemów dermatologicznych, które mają wpływ na jej kondycję. Wśród najczęstszych schorzeń związanych z tym zjawiskiem wyróżniają się:
- atopowe zapalenie skóry (AZS),
- łuszczyca.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła dolegliwość, która wywołuje silny świąd oraz suchość. Na skórze pojawiają się czerwone plamy, które łatwo ulegają podrażnieniom i infekcjom. Ta choroba dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Leczenie zazwyczaj polega na stosowaniu emolientów oraz kortykosteroidów.
Kolejnym schorzeniem dermatologicznym jest łuszczyca, która prowadzi do nadmiernego rogowacenia naskórka. Objawia się ona wysypką pokrytą srebrzystymi łuskami. Osoby cierpiące na tę dolegliwość często zauważają suchość skóry w różnych częściach ciała, co znacząco obniża jakość ich życia.
Warto jednak pamiętać, że nie tylko problemy skórne mogą powodować suchość naskórka. Również niektóre choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca czy niedoczynność tarczycy, mogą przyczyniać się do tego stanu. Dlatego niezwykle istotna jest dokładna diagnostyka dermatologiczna, która pomoże ustalić źródło problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Jakie jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą chorobą o charakterze zapalnym, mającą swoje korzenie w genetyce. Dotyka zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Główne objawy to:
- dotkliwa suchość skóry,
- uporczywe swędzenie,
- różnorodne zmiany skórne, takie jak zaczerwienienia czy wypryski.
Często przebiega w cyklach zaostrzeń i remisji, co sprawia, że odpowiednia pielęgnacja staje się niezbędna.
W terapii AZS kluczowe jest stosowanie odpowiednich preparatów nawilżających oraz emolientów. Te substancje wspierają odbudowę naturalnej bariery ochronnej naskórka. Leczenie może obejmować leki aplikowane miejscowo, na przykład:
- kortykosteroidy, które skutecznie łagodzą stany zapalne,
- w bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne mogą być także leki ogólnoustrojowe.
Nie można zapominać o istotnej roli unikania czynników prowokujących zaostrzenia choroby. Wśród nich znajdują się:
- alergeny,
- drażniące substancje chemiczne.
Systematyczna pielęgnacja i bieżące monitorowanie kondycji skóry mogą znacznie poprawić komfort życia osób z atopowym zapaleniem skóry.
Jakie są zmiany egzematyczne?
Zmiany egzematyczne to przypadłości charakteryzujące się stanami zapalnymi skóry. Zazwyczaj objawiają się one w formie suchej, zaczerwienionej i swędzącej cery, a w niektórych sytuacjach mogą prowadzić do pęknięć naskórka. Do najczęstszych powodów ich występowania należą:
- alergie,
- stres,
- niewłaściwa pielęgnacja.
W procesie diagnozy dermatologicznej kluczowe jest ustalenie źródła tych problemów. Dzięki temu specjalista ma możliwość zastosowania skutecznego leczenia. Zmiany egzematyczne często wymagają użycia dedykowanych preparatów, które pomagają w łagodzeniu stanów zapalnych i nawilżaniu skóry. Dodatkowo, warto unikać czynników wywołujących alergię oraz regularnie dbać o odpowiedni poziom nawilżenia cery, co pomoże w zapobieganiu dalszym podrażnieniom.